Adresaci: art. 5a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie stanowi, iż jednostki samorządu terytorialnego uchwalają roczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust 3 ustawy. Program współpracy dotyczy więc: organizacji pozarządowych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego; stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego; spółdzielni socjalnych; spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz klubów sportowych (które są spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1133 oraz z 2021 r. poz. 2054 i 2142), które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników).
Obligatoryjny charakter: aktualnie, jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek uchwalenia rocznego programu współpracy do 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu (w ustawie przed nowelizacją znajdowało się sformułowanie, iż tworzenie programu współpracy może być efektem współpracy administracji z organizacjami). Brak programu może rodzić konsekwencje prawne – jest możliwość zaskarżenia go do sądu administracyjnego.
Współpraca i jej formy: przepisy przewidują obowiązkową współpracę między jednostkami samorządowymi a organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami. Również opis sposobu przeprowadzania konsultacji stanowi konieczną część samego programu. W przypadku istnienia rady działalności pożytku publicznego na szczeblu danej jednostki samorządowej, program musi być także obligatoryjnie zaopiniowany przez taką radę. Do form współpracy należą m. in. te z art. 5 ustawy, jak i inne, wypracowane przez konkretne samorządy na przestrzeni lat wspólnego działania. Ważne jest jednak, by program odnosił się w swoich założeniach do art. 5 ust. 2 ustawy, a także przewidywał wiele dodatkowych form współpracy, nie poprzestając jedynie na zlecaniu zadań.
